Biggest National Park in India, List of Top 10

భారతదేశంలో విస్తీర్ణం పరంగా అతిపెద్ద జాతీయ ఉద్యానవనం 

Biggest National Park in India: Hemis National Park is the biggest national park in India which covers an area of about 4,400 sq. km. Check the list of top-10 biggest national parks in India. 

భారతదేశంలో అతిపెద్ద జాతీయ ఉద్యానవనం హేమిస్ జాతీయ ఉద్యానవనం (Hemis National Park), ఇది సుమారు 4,400 చదరపు కిలోమీటర్ల (sq. km) విస్తీర్ణాన్ని కలిగి ఉంది. 

A National Park is a designated area, typically under government ownership and management, with the primary mission of preserving and safeguarding its unique natural, cultural or historical attributes. These protected zones are created to ensure the preservation of distinctive ecosystems, landscapes and wildlife within their boundaries. Jim Corbett National Park, located in Uttarakhand, holds the distinction of being India’s first national park, established in 1963. In 1972, India introduced the Wildlife Protection Act, followed by the initiation of Project Tiger in 1973, both focused on conserving the habitats of species in need of conservation efforts. Presently, India boasts 106 national parks, covering a combined area of 44,378 sq. kilometers, equivalent to 1.35% of the nation’s total land area. In this article, we will delve into biggest national park in India. 

1. Largest National Park of India: Hemis National Park

• Establishment: 1981

• Area: 4,400 sq. km

• Location: Ladakh

Hemis National Park is a big place high up in the mountains of Ladakh, India. It is the largest national park of India and also considered as one of the biggest national park in the world. This national park is home to several species of endangered mammals and birds. Hemis National Park is a protected area for endangered mammals such as snow leopards, leopards, Asiatic ibex, Tibetan wolf, Eurasian brown bear and the red fox.

The park is famous as a habitat centre of Shapu or the Ladakhi Urial in the country. Some other small mammals are also found in this park like Himalayan marmot, mountain weasel and Himalayan mouse and a home to the birds like golden eagle, Lammergeier vulture and the Himalayan griffon. The suitable time to visit this national Park is between May and September.

2. Second Largest National Park in India: Desert National Park

• Establishment: 1981

• Area: 3,162 sq. km

• Location: Rajasthan

Desert National Park located in Thar Desert of Rajasthan, close to places called Jaisalmer and Barmer, is the second biggest national park in India with an area of about 3,162 sq. km. The Desert National Park consists of 20% sand dunes. This park is famous for the great Indian Bustard, which can be seen in large numbers here. This national park has a collection of rare fossils of animals and plants. The best time to visit Desert National Park is between November and January.

3. India’s Third Largest National Park: Gangotri National Park

 Establishment: 1989

• Area: 2,390.02 sq. km

• Location: Uttarkhand

Gangotri National Park, located in Uttarkashi district of Uttarakhand, is the third largest national park of India. This national park is famous for the Gangotri glacier, the origin of Bhagirathi River. This national park is covered by dense coniferous forest and it is the home to the snow leopard. The weather of the park is good for rare species like black bears, brown bears, blue sheep, Himalayan tahr, Himalayan monal and Himalayan snowcock. Number of tourists came to visit the park from April to October.

4. Namdapha National Park

• Establishment: 1983

• Area: 1,985.2 sq. km

• Location: Arunachal Pradesh

Namdapha National Park, spanning 1,985 sq. km in Arunachal Pradesh, India, is a biodiverse hotspot in the Eastern Himalayas. Established in 1983, it hosts 1,000+ plant and 1,400+ animals species, including unique lowland rainforests at 27 degree North latitude. It is part of the Mizoram-Manipur-Kachin rainforests and ranks as India’s fourth-largest national park.

5. Khangchendzonga National Park

• Establishment: 1977

• Area: 1,784 sq. km

• Location: Sikkim

Khangchendzonga National Park, or Kanchenjunga Biosphere Reserve, in Sikkim, India, is a UNESCO World Heritage Site since 2016, regarded as India’s first “Mixed Heritage” site. It is a part of UNESCO’s Man and the Biosphere Programme, named after the majestic 8,586 m Kanchenjunga peak. Encompassing 1,784 sq. km, it is a treasure of biodiversity and natural beauty.

6. Guru Ghasidas (Sanjay) National Park

• Establishment: 1981

• Area: 1,440.7 sq. km

• Location: Chhattisgarh

Guru Ghasidas (Sanjay) National Park in Chhattisgarh’s Koirya district is a captivating sight, established in 1981 across 1,440.7 sq. km. The tropical Sakhua forest shelters diverse wildlife, including Bengal tigers, Indian leopards and varied bird species like golden hooded and racket-tailed drongos. This national park was renamed after Guru Ghasidas.

7. Sundarban National Park

• Establishment: 1984

• Area: 1,330.1 sq. km

• Location: West Bengal

Sundarban National Park, located in West Bengal, India, is renowned for its tiger and biosphere reserves. Established in 1984, it spans 1,330.10 sq. km across the Ganges Delta. Rich in biodiversity, it is home to Bengal tigers, diverse mammals, birds like openbill storks and reptiles including crocodiles. Designated a UNESCO World Heritage Site in 1987, it is a vital biosphere reserve since 1989.

8. Indravati National Park

• Establishment: 1975

• Area: 1,258.4 sq. km

• Location: Chhattisgarh

Indravati National Park, located in Chhattisgarh’s Bijapur district, named after Indravati river. It is a home to rare wild buffalo and diverse wildlife like nilgai, blackbuck and more. The park’s lush landscape boasts bamboo, sal and teak trees.

9. Papikonda National Park

• Establishment: 2008

• Area: 1,031 sq. km

• Location: Andhra Pradesh

Papikonda National Park, located near Rajamahendravaram in Andhra Pradesh, was established in 2008 across 1,031 sq. km. Known for its rich bird biodiversity, it shelters endangered species like Bengal tigers, Indian leopards and more. The park’s diverse forests host various deer species, gaur and antelope. It got recognition as an Important Bird and Biodiversity Area in 2016, with endangered birds like Oriental darters and River terns thriving there.

10. Kanha National Park

• Establishment: 1955

• Area: 940 sq. km

• Location: Madhya Pradesh

Kanha National Park, Madhya Pradesh’s largest at 940 sq. km, is renowned for its tiger reserve status. Established in 1955, it is a habitat for Bengal tigers, leapards, barasinghas and more. Rudyard Kipling’s ‘The Jungle Book’ drew inspiration from its lush forests. The park is a home to about 1,000 plant species and 300 bird species.

భారతదేశంలో అతిపెద్ద జాతీయ ఉద్యానవనాలు (National Parks)

1. భారతదేశంలో అతిపెద్ద జాతీయ ఉద్యానవనం: హేమిస్ జాతీయ ఉద్యానవనం (Hemis National Park)

వివరాలు

సమాచారం-స్థాపన-1981

విస్తీర్ణం-4,400 చదరపు కి.మీ

ప్రదేశం-లడఖ్

హేమిస్ జాతీయ ఉద్యానవనం భారతదేశంలోని లడఖ్‌లోని పర్వతాలలో ఎత్తులో ఉన్న ఒక పెద్ద ప్రదేశం. ఇది భారతదేశంలో అతిపెద్ద జాతీయ ఉద్యానవనం మరియు ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద జాతీయ ఉద్యానవనాలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ జాతీయ ఉద్యానవనం మంచు చిరుతపులులు (snow leopards), చిరుతపులులు (leopards), ఆసియాటిక్ ఐబెక్స్ (Asiatic ibex), టిబెటన్ తోడేలు (Tibetan wolf), యూరేషియన్ బ్రౌన్ ఎలుగుబంటి (Eurasian brown bear) మరియు ఎర్ర నక్క (red fox) వంటి అంతరించిపోతున్న అనేక క్షీరదాలు మరియు పక్షులకు రక్షిత ప్రాంతం.

ఈ పార్క్ దేశంలో షాపూ లేదా లడాఖీ యూరియల్ (Shapu or the Ladakhi Urial) యొక్క ఆవాస కేంద్రంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. హిమాలయన్ మర్మోట్, మౌంటైన్ వీసెల్ మరియు హిమాలయన్ మౌస్ వంటి కొన్ని చిన్న క్షీరదాలు కూడా ఈ పార్కులో కనిపిస్తాయి. అలాగే గోల్డెన్ ఈగల్, లామ్మర్‌గీర్ రాబందు మరియు హిమాలయన్ గ్రిఫ్ఫోన్ వంటి పక్షులకు ఇది నిలయం. ఈ జాతీయ ఉద్యానవనాన్ని సందర్శించడానికి మే నుండి సెప్టెంబర్ వరకు అనుకూలమైన సమయం.

2. భారతదేశంలో రెండవ అతిపెద్ద జాతీయ ఉద్యానవనం: డెసర్ట్ జాతీయ ఉద్యానవనం (Desert National Park)

వివరాలు

సమాచారం స్థాపన 1981

విస్తీర్ణం 3,162 చదరపు కి.మీ

ప్రదేశం-రాజస్థాన్

రాజస్థాన్‌లోని థార్ ఎడారిలో, జైసల్మేర్ మరియు బార్మర్ సమీపంలో ఉన్న డెసర్ట్ జాతీయ ఉద్యానవనం, సుమారు 3,162 చదరపు కి.మీ విస్తీర్ణంతో భారతదేశంలో రెండవ అతిపెద్ద జాతీయ ఉద్యానవనం. డెసర్ట్ నేషనల్ పార్క్‌లో 20% ఇసుక దిబ్బలు (sand dunes) ఉన్నాయి. ఈ పార్క్ ఇక్కడ పెద్ద సంఖ్యలో కనిపించే గ్రేట్ ఇండియన్ బస్టర్డ్ (Great Indian Bustard) పక్షికి ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ జాతీయ ఉద్యానవనంలో జంతువులు మరియు మొక్కల యొక్క అరుదైన శిలాజాల (fossils) సేకరణ ఉంది. డెసర్ట్ నేషనల్ పార్క్‌ను సందర్శించడానికి నవంబర్ మరియు జనవరి మధ్య కాలం ఉత్తమమైనది.

3. భారతదేశంలో మూడవ అతిపెద్ద జాతీయ ఉద్యానవనం: గంగోత్రి జాతీయ ఉద్యానవనం (Gangotri National Park)

వివరాలు

సమాచారం-స్థాపన-1989

విస్తీర్ణం-2,390.02 చదరపు కి.మీ

ప్రదేశం-ఉత్తరాఖండ్

ఉత్తరాఖండ్‌లోని ఉత్తరకాశీ జిల్లాలో ఉన్న గంగోత్రి జాతీయ ఉద్యానవనం భారతదేశంలో మూడవ అతిపెద్ద జాతీయ ఉద్యానవనం. ఈ జాతీయ ఉద్యానవనం భగీరథి నది పుట్టిన స్థానం అయిన గంగోత్రి హిమానీనదం (Gangotri glacier) కారణంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ జాతీయ ఉద్యానవనం దట్టమైన కోనిఫెరస్ అడవులతో కప్పబడి ఉంది మరియు ఇది మంచు చిరుతపులికి (snow leopard) నిలయం. నల్ల ఎలుగుబంట్లు (black bears), గోధుమ రంగు ఎలుగుబంట్లు (brown bears), నీలి గొర్రెలు (blue sheep), హిమాలయన్ తహర్, హిమాలయన్ మోనాల్ మరియు హిమాలయన్ స్నోకాక్ వంటి అరుదైన జాతులకు ఇక్కడి వాతావరణం అనుకూలంగా ఉంటుంది. ఏప్రిల్ నుండి అక్టోబర్ వరకు ఎక్కువ మంది పర్యాటకులు ఈ పార్కును సందర్శించడానికి వస్తారు.

4. నామ్‌దఫా జాతీయ ఉద్యానవనం (Namdapha National Park)

వివరాలు

సమాచారం-స్థాపన-1983

విస్తీర్ణం-1,985.2 చదరపు కి.మీ

ప్రదేశం-అరుణాచల్ ప్రదేశ్

భారతదేశంలోని అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లో 1,985 చదరపు కి.మీ విస్తీర్ణంలో విస్తరించి ఉన్న నామ్‌దఫా జాతీయ ఉద్యానవనం తూర్పు హిమాలయాలలో జీవవైవిధ్యానికి ఒక కేంద్రంగా ఉంది. 1983లో స్థాపించబడిన ఇది, 1,000+ మొక్కల జాతులు మరియు 1,400+ జంతు జాతులకు నిలయంగా ఉంది. ఇది 27 డిగ్రీల ఉత్తర అక్షాంశం వద్ద ప్రత్యేకమైన లోతట్టు వర్షారణ్యాలను కలిగి ఉంది. ఇది మిజోరం-మణిపూర్-కచిన్ వర్షారణ్యాలలో భాగం మరియు భారతదేశంలో నాల్గవ అతిపెద్ద జాతీయ ఉద్యానవనంగా ర్యాంక్ పొందింది.

5. ఖంగ్‌చెండ్‌జోంగా జాతీయ ఉద్యానవనం (Khangchendzonga National Park)

వివరాలు

సమాచారం-స్థాపన-1977

విస్తీర్ణం-1,784 చదరపు కి.మీ

ప్రదేశం-సిక్కిం

భారతదేశంలోని సిక్కింలో ఉన్న ఖంగ్‌చెండ్‌జోంగా జాతీయ ఉద్యానవనం లేదా కాంచన్‌జంగా బయోస్పియర్ రిజర్వ్, 2016 నుండి UNESCO ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా గుర్తించబడింది మరియు భారతదేశం యొక్క మొదటి “మిశ్రమ వారసత్వ (Mixed Heritage)” ప్రదేశంగా పరిగణించబడుతుంది. ఇది యునెస్కో యొక్క మ్యాన్ అండ్ ది బయోస్పియర్ ప్రోగ్రామ్‌లో భాగం, దీనికి గంభీరమైన 8,586 మీటర్ల కాంచన్‌జంగా శిఖరం పేరు పెట్టబడింది. 1,784 చదరపు కి.మీ విస్తీర్ణంలో ఉన్న ఇది జీవవైవిధ్యానికి మరియు సహజ సౌందర్యానికి నిలయం.

6. గురు ఘాసీదాస్ (సంజయ్) జాతీయ ఉద్యానవనం (Guru Ghasidas (Sanjay) National Park)

వివరాలు

సమాచారం-స్థాపన-1981

విస్తీర్ణం-1,440.7 చదరపు కి.మీ-

ప్రదేశం-ఛత్తీస్‌గఢ్

ఛత్తీస్‌గఢ్‌లోని కొరియా జిల్లాలో ఉన్న గురు ఘాసీదాస్ (సంజయ్) జాతీయ ఉద్యానవనం 1981లో 1,440.7 చదరపు కి.మీ విస్తీర్ణంలో స్థాపించబడింది. ఉష్ణమండల సఖువా అడవి బెంగాల్ పులులు, ఇండియన్ చిరుతపులులు మరియు గోల్డెన్ హుడెడ్ వంటి వివిధ పక్షి జాతులతో సహా విభిన్న వన్యప్రాణులకు ఆశ్రయం ఇస్తుంది. ఈ జాతీయ ఉద్యానవనానికి గురు ఘాసీదాస్ పేరు పెట్టారు.

7. సుందర్‌బన్స్ జాతీయ ఉద్యానవనం (Sundarban National Park)

వివరాలు

సమాచారం-స్థాపన-1984

విస్తీర్ణం-1,330.1 చదరపు కి.మీ

ప్రదేశం-పశ్చిమ బెంగాల్

భారతదేశంలోని పశ్చిమ బెంగాల్‌లో ఉన్న సుందర్‌బన్స్ జాతీయ ఉద్యానవనం దాని పులుల (Tiger) మరియు బయోస్పియర్ రిజర్వ్‌లకు ప్రసిద్ధి చెందింది. 1984లో స్థాపించబడిన ఇది గంగా డెల్టాలో 1,330.10 చదరపు కి.మీ విస్తీర్ణంలో విస్తరించి ఉంది. జీవవైవిధ్యంలో సమృద్ధిగా ఉన్న ఇది బెంగాల్ పులులు, వివిధ క్షీరదాలు, ఓపెన్‌బిల్ కొంగలు వంటి పక్షులు మరియు మొసళ్లు వంటి సరీసృపాలకు నిలయం. ఇది 1987లో UNESCO ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా మరియు 1989 నుండి కీలకమైన బయోస్పియర్ రిజర్వ్‌గా గుర్తించబడింది.

8. ఇంద్రావతి జాతీయ ఉద్యానవనం (Indravati National Park)

వివరాలు

సమాచారం-స్థాపన-1975

విస్తీర్ణం-1,258.4 చదరపు కి.మీ

ప్రదేశం-ఛత్తీస్‌గఢ్

ఛత్తీస్‌గఢ్‌లోని బీజాపూర్ జిల్లాలో ఉన్న ఇంద్రావతి జాతీయ ఉద్యానవనంకు ఇంద్రావతి నది పేరు పెట్టారు. ఇది అరుదైన అడవి దున్న (wild buffalo) మరియు నీల్‌గాయ్, బ్లాక్‌బక్ వంటి విభిన్న వన్యప్రాణులకు నిలయం. ఈ పార్క్ యొక్క పచ్చని ప్రకృతి దృశ్యం వెదురు, సాల్ మరియు టేకు చెట్లతో నిండి ఉంది.

9. పాపికొండలు జాతీయ ఉద్యానవనం (Papikonda National Park)

వివరాలు

సమాచారం-స్థాపన-2008

విస్తీర్ణం-1,031 చదరపు కి.మీ

ప్రదేశం-ఆంధ్రప్రదేశ్

ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని రాజమహేంద్రవరం సమీపంలో ఉన్న పాపికొండలు జాతీయ ఉద్యానవనం 2008లో 1,031 చదరపు కి.మీ విస్తీర్ణంలో స్థాపించబడింది. గొప్ప పక్షి జీవవైవిధ్యానికి ప్రసిద్ధి చెందిన ఇది బెంగాల్ పులులు, ఇండియన్ చిరుతపులులు మరియు మరిన్ని అంతరించిపోతున్న జాతులకు ఆశ్రయం ఇస్తుంది. ఈ పార్క్ యొక్క విభిన్న అడవులు వివిధ జింక జాతులు, గౌర్ మరియు జింకలకు ఆతిథ్యం ఇస్తాయి. ఇది 2016లో ముఖ్యమైన పక్షి మరియు జీవవైవిధ్య ప్రాంతంగా (Important Bird and Biodiversity Area) గుర్తింపు పొందింది, ఇక్కడ ఓరియంటల్ డార్టర్స్ మరియు రివర్ టెర్న్స్ వంటి అంతరించిపోతున్న పక్షులు వృద్ధి చెందుతున్నాయి.

10. కన్హా జాతీయ ఉద్యానవనం (Kanha National Park)

వివరాలు-సమాచారం-స్థాపన-1955

విస్తీర్ణం-940 చదరపు కి.మీ

ప్రదేశం-మధ్యప్రదేశ్

మధ్యప్రదేశ్‌లో 940 చదరపు కి.మీ విస్తీర్ణంతో కన్హా జాతీయ ఉద్యానవనం ఆ రాష్ట్రంలోనే అతిపెద్దది మరియు దాని పులుల సంరక్షణ కేంద్రం హోదాకు ప్రసిద్ధి చెందింది. 1955లో స్థాపించబడిన ఇది బెంగాల్ పులులు, చిరుతపులులు, బారాసింఘాలు వంటి వాటికి ఆవాసం. రుడ్‌యార్డ్ కిప్లింగ్ రాసిన ‘ది జంగిల్ బుక్’ దీని పచ్చని అడవుల నుండి ప్రేరణ పొందింది. ఈ పార్క్ సుమారు 1,000 మొక్కల జాతులు మరియు 300 పక్షి జాతులకు నిలయం.